Αδειοδότηση
Ο βασικός νόμος που ρυθμίζει την αδειοδότηση των κατασκευών κεραιών είναι ο Ν.4635/2019.
Επίσης, η περιβαλλοντική αδειοδότηση ρυθμίζεται κυρίως με τον Ν.4014/2011 και την ΚΥΑ 174610/01-09-2014.
Στον Πίνακα «Κατηγοριοποίηση κατασκευών κεραιών» παρουσιάζεται μια συνοπτική κατηγοριοποίηση των κατασκευών κεραιών με βάση τη διαδικασία αδειοδότησής τους.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του νομοθετικού πλαισίου που ισχύει σήμερα βάσει του N. 4635/2019 είναι τα ακόλουθα:
Επιγραμματικά, οι κύριες διαφορές του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου σε σχέση με το προγενέστερο είναι η απλούστευση της διαδικασίας έκδοσης πολεοδομικής έγκρισης που πλέον γίνεται μέσω του ηλεκτρονικού Συστήματος Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών (e-Άδειες), η θέσπιση ελέγχου κάθε κατασκευής κεραίας από ελεγκτή δόμησης αμέσως μετά την εγκατάστασή της, η απλούστευση της διαδικασίας τροποποίησης κατασκευών κεραιών για τη διευκόλυνση της αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών προς το κοινό, η έκδοση πολεοδομικής έγκρισης μετά την χορήγηση άδειας κατασκευής κεραίας από την ΕΕΤΤ και η κατάργηση των πιστοποιητικών πληρότητας.
Στο άρθρο 34 του Ν.4635/2019 περιλαμβάνονται προβλέψεις για την καταγραφή και ένταξη στο πλαίσιο του εν λόγω νόμου υφιστάμενων κατά την έναρξη ισχύος του (30-10-2019) κατασκευών κεραιών. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι υφιστάμενες, κατά την έναρξη ισχύος του, δομικές κατασκευές κεραιών υπάγονται στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 106 του ν. 4495/2017, κατ’ εξαίρεση των οριζομένων στο άρθρο 89 του ν. 4495/2017, εφόσον βρίσκεται σε ισχύ άδεια κατασκευής κεραίας και εκδίδεται διοικητική πράξη έγκρισης δομικών κατασκευών κεραίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 23 του Ν. 4635/2019. Επιπλέον, και ειδικά για την περίπτωση κατασκευών κεραιών που χρησιμοποιούνται ως μέρος δικτύου για την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών προς το κοινό, ισχύουν τα εξής:
Για την εφαρμογή της διαδικασίας καταγραφής των υφιστάμενων κατασκευών κεραιών οι κάτοχοι κατασκευών κεραιών υποχρεούνταν να υποβάλουν στην ΕΕΤΤ, κατάλογο με τις κατασκευές κεραιών που εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 4635/2019.
Το νομοθετικό πλαίσιο αδειοδότησης που ίσχυε μετά τον Ν.4053/2012 (07-03-2012) και πριν τον Ν. 4635/2019 (30-10-2019) διαμορφώθηκε με τον Ν.4053/2012 και τον Ν.4070/2012. Τα βασικά χαρακτηριστικά του εν λόγω νομοθετικού πλαισίου ήταν τα ακόλουθα:
Επιπλέον, μετά τον Ν.4053/2012 (07-03-2012) και πριν τον Ν. 4635/2019 (30-10-2019) ως νομίμως λειτουργούσες θεωρούνταν οι κατασκευές κεραιών, που ήταν εγκατεστημένες στις 7 Μαρτίου 2012, χωρίς τις απαραίτητες άδειες, αλλά πληρούσαν τις ακόλουθες προϋποθέσεις (Ν.4053/2012):
Η προσωρινή νόμιμη λειτουργία ίσχυε μέχρι την έκδοση άδειας ή την απόρριψη της αίτησης από την ΕΕΤΤ (με την επιφύλαξη τυχόν αντιθέτων δικαστικών αποφάσεων).
Η αδειοδότηση των συγκεκριμένων κατασκευών πραγματοποιούταν βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου. Μετά τη χορήγηση της άδειας από την ΕΕΤΤ, η εταιρία έπρεπε να λάβει από την Πολεοδομία έγκριση δομικών κατασκευών. Ωστόσο, σε περίπτωση τροποποίησης υφιστάμενων κεραιοσυστημάτων ή χαρακτηριστικών εκπομπής προκειμένου να αναβαθμιστούν οι παρεχόμενες στο κοινό υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ακολουθείτο η διαδικασία αδειοδότησης του Ν.4070/2012. Απαραίτητες προϋποθέσεις ήταν να μην τροποποιείται ο ιστός και το συνολικό ύψος της κατασκευής και να έχει εκδοθεί θετική γνωμάτευση από την ΕΕΑΕ.
Πριν τις 7 Μαρτίου 2012, η διαδικασία αδειοδότησης κατασκευών κεραιών καθοριζόταν από τον Ν.3431/2006. Με τον συγκεκριμένο νόμο είχαν θεσπιστεί αυστηρότερα, σε σχέση με τα προγενέστερα, όρια έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Επίσης, η περιβαλλοντική αδειοδότηση θεσπίστηκε ως προαπαιτούμενο για τη χορήγηση άδειας από την ΕΕΤΤ.
Πριν τον Ν.3431/2006, η αδειοδότηση ρυθμιζόταν από τον Ν.2801/2000 και ακόμη παλαιότερα, από τον Ν.2075/1992.
Σημειώνεται ότι η ΕΕΤΤ έχει την αρμοδιότητα χορήγησης αδειών κατασκευών κεραιών από το 2001, οπότε και της μεταβιβάστηκε από το τότε Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών (ΥΜΕ).
Κατασκευές κεραιών χαμηλής όχλησης
Οι Εγκαταστάσεις Κατασκευών Κεραιών Χαμηλής Ηλεκτρομαγνητικής Περιβαλλοντικής Όχλησης (ΕΚΚΧΟ) εξαιρούνται από τη διαδικασία αδειοδότησης. Οι συγκεκριμένες κατασκευές εγκαθίστανται χωρίς να απαιτείται προηγουμένως περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη οποιασδήποτε έγκρισης από τις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες. Στην περίπτωση ΕΚΚΧΟ σε προστατευόμενες περιοχές, αεροδρόμια και αεροπορικές εγκαταστάσεις, παραδοσιακούς οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και ακίνητα μνημεία, απαιτείται η έγκριση του κατά περίπτωση αρμόδιου φορέα. Πριν την εγκατάσταση και λειτουργία ή την τροποποίηση ΕΚΚΧΟ, απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Υποβολής Αιτήσεων (ΣΗΛΥΑ) κατασκευών κεραιών, η οποία δημοσιοποιείται. (ΚΥΑ υπ' αριθμ. 32661 ΕΞ 2022/26-7-2022).
Σημεία ασύρματης πρόσβασης μικρής εμβέλειας
Σύμφωνα με το άρθρο 165 του ν. 4727/2020, τα σημεία ασύρματης πρόσβασης μικρής εμβέλειας που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 57 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972 εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής του ν. 4635/2019 (Α΄ 167) και εγκαθίστανται χωρίς να απαιτείται προηγουμένως αδειοδότηση από την ΕΕΤΤ, περιβαλλοντική αδειοδότηση ή η λήψη οποιασδήποτε έγκρισης ή άδειας από τις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες, με την επιφύλαξη της νομοθεσίας που ισχύει για κτίρια ή χώρους αρχιτεκτονικής, ιστορικής ή φυσικής αξίας ή, κατά περίπτωση, για λόγους δημόσιας ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων αεροδρομίων και αεροπορικών εγκαταστάσεων. Το αργότερο εντός δύο εβδομάδων μετά την εγκατάσταση του ΣΑΠΜΕ, εξαιρουμένων των ΣΑΠΜΕ κατηγορίας E0 που έχουν εξαιρετικά χαμηλή ισχύ εκπομπής, ο κάτοχός του οφείλει να υποβάλλει στο ΣΗΛΥΑ σχετική Δήλωση εγκατάστασης. (ΚΥΑ υπ αριθμ. οικ. 14101 ΕΞ 2022).
Τυποποιημένες κατασκευές κεραιών
Για την εγκατάσταση των Τυποποιημένων Κατασκευών Κεραιών (ΤΚΚ) ακολουθείται ειδική διαδικασία αδειοδότησης. Ειδικότερα, κατόπιν αίτησης της εταιρίας, εκδίδεται από την ΕΕΤΤ άδεια τύπου που καθορίζει τα χαρακτηριστικά της κατασκευής, ανεξαρτήτως θέσης. Πριν την εγκατάσταση της ΤΚΚ σε συγκεκριμένη θέση απαιτείται η υποβολή δήλωσης εγκατάστασης στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Υποβολής Αιτήσεων (ΣΗΛΥΑ) κατασκευών κεραιών, εξαιρουμένων ορισμένων ειδικών περιπτώσεων κατασκευών κεραιών παροχής υπηρεσιών σε τελικούς χρήστες (ΚΥΑ 57/22-10-2021).
Κατασκευές κεραιών ραδιοφωνικών σταθμών
Τα κεραιοσυστήματα των ραδιοφωνικών σταθμών, σύμφωνα με τον Ν.4313/2014, αδειοδοτούνται μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας που προβλέπεται στον Ν.3592/2007. Οι νομίμως λειτουργούντες ραδιοφωνικοί σταθμοί, οφείλουν εντός 6 μηνών από τη θέση σε ισχύ του νόμου (17-12-2014) να δηλώσουν στην ΕΕΤΤ τα κεραιοσυστήματά τους. Σημειώνεται ότι, με το άρθρο 71 του Ν.4413/2016 και την ΥΑ αριθ. οικ. 23729/489/Φ1/2017 η προαναφερόμενη προθεσμία για την υποβολή δήλωσης των κεραιοσυστημάτων των ραδιοφωνικών σταθμών παρατάθηκε μέχρι τις 30-12-2017.
Σύμφωνα με την παρ. 6 του Ν.4635/2019 οι κεραίες ραδιοφωνικών σταθμών που δηλώθηκαν εμπρόθεσμα, σύμφωνα με το άρθρο 61 του ν. 4313/2014 (Α΄ 261), συνεχίζουν να λειτουργούν έως την αδειοδότησή τους, η οποία πραγματοποιείται μετά την οριστικοποίηση των οικείων χαρτών συχνοτήτων και την αδειοδότηση των ραδιοφωνικών σταθμών. Υφιστάμενες κεραίες ραδιοφωνικών σταθμών, που δεν δηλώθηκαν εμπρόθεσμα κατά τα ανωτέρω, μπορεί να συνεχίσουν να λειτουργούν έως την αδειοδότηση των κατασκευών κεραιών αυτών, εφόσον υποβάλουν την εν λόγω δήλωση εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του Ν.4635/2019, δηλαδή μέχρι τις 30-4-2020, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 61 του ν. 4313/2014, και καταβάλουν στην ΕΕΤΤ, πρόστιμο ύψους διακοσίων (200) ευρώ για κάθε δήλωση.
Με το άρθρο 30 της από 1.5.2020 Π.Ν.Π. «Περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την επάνοδο στην κοινωνική και οικονομική κανονικότητα» (Α΄ 90) η προαναφερόμενη προθεσμία παρατάθηκε μέχρι τις 31-12-2020.
Κατασκευές κεραιών τηλεοπτικής ευρυεκπομπής
Σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 39 του Ν.4635/2019 οι άδειες για τις κατασκευές κεραιών των αδειοδοτημένων παρόχων δικτύου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής θα χορηγούνταν μετά τη λήξη της προθεσμίας για την απελευθέρωση και διάθεση του ψηφιακού μερίσματος.
Οι κάτοχοι των παραπάνω κατασκευών κεραιών υποχρεούνταν, μέσα σε προθεσμία δώδεκα μηνών από την έναρξη ισχύος του Ν.4635/2019, η οποία παρατάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 116 του ν. 4790/2021 έως την 30ή.6.2021, να καταθέσουν δήλωση στο ΣΗΛΥΑ, με τα χαρακτηριστικά της κατασκευής κεραίας. Σε αυτή τη διαδικασία μπορούσαν να ενταχθούν και εγκατεστημένες κεραίες τηλεοπτικής ευρυεκπομπής, που χρησιμοποιούνταν σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 4324/2015 για τη γεωγραφική κάλυψη του συνόλου της Επικράτειας στο πλαίσιο παροχής καθολικής υπηρεσίας τηλεοπτικής ευρυεκπομπής, σε θέσεις εκτός των προβλεπόμενων στους χάρτες συχνοτήτων επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής.
Επιλέον, σύμφωνα με το άρθρο 109 του ν. 4915/2022, οι κάτοχοι κατασκευών κεραιών για τις οποίες υποβλήθηκαν δηλώσεις σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 39 του ν. 4635/2019, υποχρεούνται να υποβάλουν αίτηση χορήγησης άδειας κατασκευής κεραίας, εντός 36 μηνών από την έναρξη ισχύος του ν. 4915/2022. Οι κατασκευές αυτές νοούνται ως νομίμως λειτουργούσες μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησής τους, η οποία συντελείται εντός δεκαοκτώ μηνών από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή αίτησης αδειοδότησης, εφόσον οι δηλώσεις τους σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 39 παραμένουν επικαιροποιημένες.
Κατασκευές κεραιών που εγκαθίστανται χωρίς να απαιτείται άδεια ή δήλωση
Πρόκειται για κατασκευές κεραιών για τις οποίες δεν απαιτείται η χορήγηση άδειας ή η υποβολή δήλωσης στην ΕΕΤΤ και, κατά συνέπεια, δεν είναι καταχωρημένες στο μητρώο της. Συνήθεις κατασκευές αυτής της κατηγορίας είναι (άρθρο 29 ν. 4635/2019 και ΚΥΑ οικ.14104ΕΞ2022/12-4-2022):